Al vaker schreef ik over de verwondering van mensen die voor het eerst in contact komen met opstellingen. De verrassing, het ervaren van emoties, het aanschouwen van gedachten, het kunnen delen van gevoelens. Vaak is het ook de opluchting, van onbesproken zaken die in een opstelling aan de oppervlakte mogen komen. Precies zoveel en zover als cliënt of groep op dat moment aankan.
Een deelneemster in een internationale workshop die ik laatst gaf wist het geweldig mooi te verwoorden: “Working with a constellation is like watching your mind in the palm of your hand”. Beter zou ik het nooit kunnen beschrijven.
De mogelijkheid om een probleem, een complex vraagstuk, een hardnekkige kwestie “neer te zetten” en met behulp van representanten aanschouwelijk te maken is ongelooflijk fascinerend. Jezelf te zien, met al je twijfels zorgen en ambities, en de interactie met je omgeving te beleven laat weinigen ongeroerd.
Dat de een er meer voor open staat dan de ander is volkomen te begrijpen. Maar het boven tafel laten komen van zaken die normaal gesproken de oppervlakte niet halen is een groot goed. Natuurlijk zitten zaken vaak niet zonder reden onder het vloerkleed. We zijn bang om te kwetsen, bang voor onze eigen plek, bang schade te doen. Aan onszelf, aan anderen.
Op zich geen probleem. Maar als het te lang duurt gaat het schuren. En leidt het tot verlies van energie en productiviteit. Dat is ongelooflijk jammer. Voor iedereen.
Als je met gewoon praten niet verder komt, met je organisatievraagstuk, je team, of een persoonlijk stuk, dan is een opstelling vaak beproefde methode om de zaak weer handelingsperspectief te geven.
Na een opstelling is het probleem niet direct weg, maar je weet wel wat je toe doen hebt, of te onderzoeken. Die zekerheid geeft al veel ontspanning. Je hebt een een ander vertrekpunt, een andere kijk op de zaak gekregen.
Bij opstellingen voor en met organisaties neemt vaak ook ongemerkt het wederzijds respect en mildheid binnen de groep toe. Soms ook ongemak, of twijfel aan het eigen gelijk. Maar het roept ook moed op, en openheid. En dat is voor elk team, of elke organisatie van grote waarde.
Vraagstukken via opstellingen onderzoeken, ze zien en ervaren, is van een totaal andere orde dan er over discussiëren. Je mind, je gedachten, in de palm van je hand. Het is een mooie vergelijking.
